Zagen zagen...
Ik begin de dag met het vervangen van het zaagblad van ‘mijn’ kettingzaag. Ook leg ik er, heel luxe, een nieuwe ketting op. Vandaag even geen gezeur met scheef zagen. Als alles klaarligt, is mijn moeder ook buiten. We overleggen waar het hout dat we vandaag gaan zagen, moet komen te liggen. Het wordt het oude kippenhok. Aangezien hier nog het nodige hout ligt, moet ik gaan verplaatsen. Dat is namelijk hout uit het eerste jaar, dat moet echt als eerste op nu. Ik begin met het laden van vier blauwe zakken en daarna verplaatsen met de kruiwagen. Zowel de buienradar als weeronline geven wat regen aan, net op het moment dat we het bos in hadden gewild. Via de app heb ik contact met de buurvrouw en we besluiten een half uur later te beginnen. Het wordt een uur later, zij heeft pech met een van de tractoren die geen druk heeft.
Situatie half februari 2022
Dus om half elf rijdt ze met een minitractor met een bak achter op het terrein op. De hulptroepen komen er achteraan met auto met enorme aanhanger en nog een auto. We stellen elkaar voor, broer gaat met de quad en aanhanger met al onze spullen naar achter, ik loop op met twee broers van haar en de buurvrouw rijdt de tractor naar achteren. Daar bespreken we het plan voor het eerste uur. Ik vel bomen, zij maakt ze daarna kort. Dat is ongeveer de verdeling. Dus ik begin met de eerste eik die nog op een stam van een andere boom rust. Die stam vel ik, zodat de eik veilig op de grond ligt. Dat heb ik niet eerder gedaan omdat de bodem hier best zacht is en ik bang was dat de eik daar langzaamaan in zou nestelen. Daarna doe ik een stuk van de voet van deze eik, maar mijn zaag is echt niet geschikt voor dit werk. Buurvrouw maakt deze af, met behulp van een spanband en een tractor. Die tractor, bestuurt door een broer, rijdt af en aan naar voren met het gezaagde hout, terwijl de andere man helpen blokken te laden en takken te slepen.
Situatie ergens halverwege 2022, als ik een groot deel al weg heb
Ik begin aan de tweede eik, die bovenop twee gevallen berken ligt. Met zijn drieën liggen deze nog gezellig tegen een rechtstaande linde aan. Ik begin bovenaan, omdat het onderste deel van de eik veilig ligt op een grote tak en met een andere tak nog om de voet van een van de berken. De top van de eik komt met het nodige geweld naar beneden, maar doet gelukkig precies wat ik voor ogen had. De eerste paar honderd kilo liggen veilig. Daarna doe ik hetzelfde met de toppen van de berken. Ruime wig eruit van boven en dan van onderen doorzagen waardoor de top door de zaag heen valt. Telkens leg ik aan de buurvrouw uit wat ik doe. Haar grootste angst is dat een top doorzwiept en daarmee boven op mij komt. Ik leg haar gefundeerd uit dat met de hoeveelheid hout die ik eraan laat, dat niet kan.
We maken deze bomen soldaat door er voor de kloofmachine hapklare brokken van te maken, alleen de voet van de eik blijft nog even liggen. Mijn moeder komt ondertussen kijken en wij overleggen even over nog twee berken die over het pad hangen. Ze mogen er uiteindelijk ook uit.
Maar dat is werk voor na de lunch. We verzamelen al ons gereedschap en lopen daarna terug naar huis. Daar zijn de nodige mensen die ik nog niet gezien heb, bezig met een andere minitractor waarop een kloofmachine is aangesloten. Er ligt al een berg gekloofd hout.
Manlief heeft ondertussen de tafel gedekt, thee gezet en de zelfgemaakte gehaktballen warm gemaakt. Iedereen schopt zijn schoenen of laarzen uit, de buurvrouw en ik pellen ons ook uit de zaakkleding, wast zijn of haar handen en gaat aan tafel. Ik maak een rondje koffie en wij doen ons tegoed aan het eten. Mijn broer is even de grote hond aan het uitlaten aan de riem, alle hekken staan tenslotte open, en komt daarna ook lunchen.
Situatie als we gedaan zijn voor vandaag
Na nog een rondje koffie laten wij gewoon de boel de boel en gaan we weer aan het werk, de man zorgt dat alles weer opgeruimd wordt en afgewassen. Ik begin met de eerste berk, die staat op wat spanning en blijft ruimschoots hangen. Ze willen graag met de tractor dat ding eruit trekken, dat kost drie kwartier en levert niets op. Dus ik zaag nog twee stukken eraf voordat het ze lukt. Daarna zagen we nog de stomp (ruim twee meter) van een van de eiken af, ik laat de buurvrouw zien hoe wiggen werken en met een klein beetje trekkracht (twee mannen) komt de stomp keurig naar beneden in de juiste richting. Ze durft nu verder te zagen dan ze zou doen als ze met brute trekkracht zou werken. Ik merk aan alles dat zij graag vertrouwen op mechanische krachten en ik gewend ben ondertussen om in mijn eentje te zorgen dat stammen daar terecht komen waar ik ze wil hebben. Een zaag die klemt krijgt ik meestal wel los met een wig tegenwoordig, een stam die begint met achteroverleunen heb ik al lang in de gaten en ook daar is een wig een prima uitkomst. Ik zaag eigenlijk altijd met een paar wiggen in de zak en een kloofhamer in de buurt om die vast te tikken.
Deze berk komt uiteindelijk naar de grond en zagen we aan moten, zodat ze afgevoerd kunnen worden. Sinds we vanmorgen berken zagen, is ook de quad met de aanhanger ingezet om hout het bos uit te krijgen. Eik is echt te zwaar om zo hoog op te tillen, berken is een stuk beter te tillen door de mannen. Je hoort, ik doe vandaag niets anders dan zagen. Een hele enkele keer moet ik even een stuk stam omrollen om de zaagsnedes af te maken, met een nieuwe ketting ben ik toch best zuinig en probeer ik vooral hout te zagen en geen grond. Daar wordt deze snel bot van.
Na een korte denkpauze is het tijd voor de laatste berk. Deze is meer dan 35 centimeter in doorsnede, te veel voor mijn zaag om in een keer een snede te kunnen maken. Dus moet ik de dubbele techniek toepassen, waarbij ik rechts begin met de valkerf. Ik maak voor het eerst vandaag een valkerf waar ik tevreden over ben, waarbij ik de velhoek goed bepaal. Daardoor wordt deze niet groter dan ik nodig acht. Als ik tevreden ben ga ik naar de andere kant van de boom om deze af te maken en de houtwig eruit te slaan. Daarna markeer ik tot waar de velsnede moet gaan komen en maak ik een eerste zaagsnede. Deze loopt iets scheef, dus ik begin opnieuw. Deze gaat beter. Ik begin rechts van de boom en maak deze zo diep mogelijk en goed recht. Dan stap ik over de boom heen, die met een omhoog gekomen kluit ligt. De kluit beweegt op geen enkele manier, dus ik durf dat te doen. Vanaf de linkerkant maak ik vervolgens de velkerf af. De boom kraakt vervaarlijk, dus ik stap op tijd weg. Het hout beweegt, maar komt dat ook weer tot stilstand. Dat is jammer, ik had gehoopt dat de kluit nog zou gaan bewegen en de boom met enige kracht zou loskomen. Dan had ik een kans gehad dat deze echt zou zijn gevallen. Uiteindelijk moet ik de boom gewoon loszagen. Het ding blijft hangen. Ik zaag er nog een keer een ruime meter af en daarna nog een. Zelfs dan blijft deze hangen. Ik kan echter ondertussen bij de splitsing van de stam, waardoor ik het linkerdeel eraf kan zagen. Dat hangt daarna vervaarlijk, terwijl het rechterdeel braaf naar beneden glijdt en niet zo braaf vervolgens ook blijft hangen. We laten heel even de boel de boel, ik zaag eerst de stammen aan moten zodat de tractor deze kan wegbrengen en daarna bij ons kan komen. Terwijl we dit doen, komt het linkerdeel toch naar beneden. Wij staan beschermd door een eik en andere bomen, dus het ding kan rustig vallen terwijl wij aan het werk zijn. Uiteindelijk binden we een band aan het laatste stuk dat ik ondertussen verlost heb van wat zijtakken aan de tractor die rustig achteruitrijdend dit laatste stuk naar de grond brengt. Wij hebben er nog een half uur werk aan om deze klein te krijgen. De heren laden en rijden ondertussen de stukken weg. Wij ruimen op, leggen al het gereedschap in de aanhangwagen en kijken tevreden naar een stuk opgeruimd bos. Er liggen nog genoeg takken voor een keer snipperen. Tijdens het teruglopen komen we mijn vader op de quad tegen, die eens gaat kijken wat we allemaal gedaan hebben. Terug op het erf zijn ze lekker bezig met kloven, het is al een behoorlijke berg geworden. Ik begin met het opruimen van al het gereedschap. Daarna zet ik de quad weg. De rest is ook uitgepraat en ruimt op, mijn moeder zwaait ze uit en het grote hek kan ook weer dicht. Tijd voor wat rust op het erf en de honden die weer vrij mogen lopen. Ik ga uitgebreid en warm douche en voeg mij dan bij de rest in het grote huis voor de borrel en daarna erwtensoep. Er is ook nog een restje citroenbavarois dat we verorberen en thee met chocolaatjes toe. Daarna strompel ik naar het Boshuis en niet heel veel later ga ik naar bed. Het zal nog geen acht uur zijn als ik mij onder de warme deken verstop samen met katjes en ga slapen.
Resultaat eerste dag
Zagen is vermoeiend, opletten op de veiligheid van anderen is extra vermoeiend. We hebben heel veel gedaan vandaag, we waren dan ook met veel mensen (8 buiten aan het werk, 2 opzichters, 1 die zorgde voor de innerlijke mens en katjes kroelen).
Morgen weer een dag, waarin maar een klein beetje zaagwerk zit en veel kloofwerk en het vervoeren en opslaan van al het spul. Misschien nog snipperen, maar de vraag is of ik daar zin in heb.